Chào cả nhà, lại là tôi đây. Hôm nay tôi lại hì hục với mớ tiếng Anh lớp 8, cụ thể là cái bài Unit 3, phần A Closer Look 2. Nói thật là mỗi lần đụng tới ngữ pháp với phát âm là thấy hơi oải, nhưng mà thôi, mình cứ phải xắn tay áo lên mà làm thôi.
Bắt đầu thế nào?
Đầu tiên, tôi mở sách giáo khoa ra, lật đúng trang Unit 3, A Closer Look 2. Cái phần này thường là nó đào sâu vào ngữ pháp và có tí phát âm. Tôi liếc qua một lượt xem nó có những điểm chính nào. À, thì ra là tập trung vào mấy cái như là câu bị động (passive voice) với cả cách phát âm đuôi /ed/. Mấy cái này thì học sinh hay bị nhầm lắm đây.
Thực hành phần ngữ pháp
Với phần ngữ pháp câu bị động, tôi bắt đầu bằng việc tự mình ôn lại cấu trúc. Chủ ngữ + to be + V3/Ved. Nhớ lại mấy cái ví dụ đơn giản trước. Ví dụ như “The house was built last year.” Nghe thì dễ đấy nhưng lúc học sinh nó làm bài tập thì mới lòi ra đủ thứ lỗi.
Tôi lấy giấy bút ra, thử viết vài câu chủ động rồi chuyển sang bị động. Cứ làm đi làm lại cho quen tay. Ví dụ:
- They plant many trees in the park. -> Many trees are planted in the park.
- Someone stole my bicycle. -> My bicycle was stolen.
Xong rồi tôi bắt đầu nghĩ xem làm sao để giải thích cho tụi nhỏ dễ hiểu nhất. Quan trọng là phải có ví dụ gần gũi. Tôi thử liên hệ với mấy hoạt động cộng đồng mà Unit 3 này hay nói tới, kiểu như “Những con đường được làm sạch bởi các tình nguyện viên” (The streets are cleaned by volunteers). Cứ phải tìm ngữ cảnh thực tế thì mới vào đầu được.
Tiếp theo, tôi lôi sách bài tập ra, cày mấy bài liên quan đến câu bị động. Có bài thì cho sẵn động từ, mình chỉ chia thôi. Có bài thì bắt mình tự viết lại cả câu. Làm xong thì phải tự kiểm tra lại đáp án xem sai chỗ nào, tại sao sai. Cái đoạn này là phải kiên nhẫn lắm, sai là sửa, sửa rồi lại sai, nhưng cứ thế mới nhớ lâu được.
Xử lý phần phát âm
Sang đến phần phát âm đuôi /ed/. Ôi dào, cái này thì kinh điển rồi. Ba cách phát âm: /ɪd/, /t/, /d/. Tôi lại phải giở lý thuyết ra đọc lại. Khi nào thì /ɪd/ (khi động từ kết thúc bằng /t/ hoặc /d/), khi nào thì /t/ (khi kết thúc bằng mấy âm vô thanh như /p/, /k/, /f/, /s/, /ʃ/, /tʃ/), còn lại thì /d/.
Nghe thì có vẻ rành mạch thế thôi chứ lúc vào từ cụ thể là lại loạn hết cả lên. Tôi lấy một list các động từ có đuôi /ed/ ra, rồi tự mình ngồi phân loại, tập đọc to từng từ một. Ví dụ:
- Needed, wanted -> /ɪd/
- Watched, looked, laughed -> /t/
- Played, lived, cleaned -> /d/
Cái khó nhất là phải nghe cho quen tai. Tôi lên mạng tìm mấy video người bản xứ phát âm mấy từ này, rồi cố gắng bắt chước theo. Phải mở to miệng ra mà đọc, đừng có ngại. Nhiều khi mình nghĩ mình đọc đúng rồi nhưng mà thực ra vẫn còn sai đấy.
Tôi còn thử ghi âm lại giọng đọc của mình, xong rồi nghe lại. Nhiều lúc nghe lại mới thấy mình đọc buồn cười thật, nhưng mà có thế mới biết đường mà sửa.
Kết quả và cảm nhận
Sau một hồi vật lộn, tôi cũng cảm thấy mình nắm chắc hơn được phần ngữ pháp câu bị động và cách phát âm đuôi /ed/. Tất nhiên là chưa thể hoàn hảo ngay được, nhưng ít nhất là đã hiểu rõ hơn cái logic của nó.
Cái quan trọng nhất tôi rút ra được là cứ phải thực hành nhiều. Ngữ pháp hay phát âm đều thế cả. Đọc lý thuyết không thì không ăn thua, phải tự mình làm bài tập, tự mình nói ra thì mới ngấm được.
Đúng là mỗi lần học một bài mới đều có cái khó riêng, nhưng mà cứ từ từ, từng bước một thì kiểu gì cũng xong. Hy vọng chia sẻ này của tôi cũng giúp ích được gì đó cho mọi người đang học tiếng Anh nhé. Cứ kiên trì là được hết!
