Chào mọi người, hôm nay tôi lại mò mẫm chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình đây. Lần này là về cái Unit 4 tiếng Anh lớp 8, nghe thì có vẻ hơi xương nhưng mà tôi thấy cũng có cái thú vị riêng nếu mình biết cách “xoay xở” một chút.
Đợt rồi, tôi bắt đầu “ngâm cứu” cái Unit 4 này cùng với đứa cháu ở nhà. Mở đầu thì cũng như bao người, nhìn qua sách giáo khoa, chủ đề là “Our customs and traditions” – phong tục tập quán của chúng ta. Thú thật là ban đầu nhìn list từ vựng cũng hơi oải: nào là “custom”, “tradition”, “ritual”, “ceremony”, “superstition”, rồi “cultural heritage”, “ethnic group”… Thằng bé nhà tôi nó cũng nhăn mặt kêu khó nhớ.
Bắt tay vào thực tế hóa bài học
Tôi nghĩ bụng, cứ bắt nó học chay từ vựng, làm ngữ pháp theo kiểu truyền thống thì chắc nó “ngáp ngắn ngáp dài” mất. Thế là tôi quyết định thay đổi cách tiếp cận một chút. Quan trọng nhất là phải làm sao cho nó thấy gần gũi.
Đầu tiên, tôi tạm thời cất quyển sách đi. Tôi bắt đầu bằng việc gợi chuyện:
- “Con kể cho bác nghe xem Tết nhà mình thường làm những gì nào?”
- “Thế ngày giỗ ông bà thì sao, có những hoạt động gì đặc biệt không?”
- “Còn ở quê mình, có lễ hội gì mà con biết không?”
Thằng bé bắt đầu hào hứng kể, nào là gói bánh chưng, đi chúc Tết, nhận lì xì, rồi thì cúng ông Công ông Táo. Từ những cái đó, tôi mới từ từ lồng ghép mấy từ tiếng Anh vào. Ví dụ, tôi giải thích: “À, cái việc mình đi chúc Tết ông bà, nhận tiền mừng tuổi đó con, tiếng Anh nó gọi là một ‘custom’ đó, một ‘tradition’ của người Việt mình.” Rồi “cái mâm cúng ông bà, có nhiều món ăn, đó là một phần của ‘ritual’ trong gia đình.”
Sau đó, tôi mở rộng ra hơn một chút. Tôi hỏi nó về các dân tộc khác ở Việt Nam. “Con có biết người Thái họ có điệu múa xòe không? Hay người Khmer có lễ hội Ok Om Bok đó.” Tôi cố gắng tìm mấy hình ảnh (dĩ nhiên là mình tả lại hoặc nếu có hình ảnh thật không dính dáng gì tới link thì tốt) để minh họa cho nó dễ hình dung. Cứ thế, từng từ một, gắn với một cái gì đó cụ thể, nó bắt đầu thấy dễ vào hơn.
Phần ngữ pháp cũng phải “thực tế”
Xong phần từ vựng, tôi mới chuyển qua phần ngữ pháp. Unit này thường tập trung vào mấy cấu trúc như câu bị động (passive voice) để mô tả các phong tục được thực hiện như thế nào, hoặc là dùng “should/shouldn’t” để đưa ra lời khuyên về việc giữ gìn bản sắc văn hóa. Tôi cũng lấy ví dụ từ chính mấy cái phong tục đó luôn.
Ví dụ, với câu bị động, tôi đặt câu hỏi: “Bánh chưng is made by many Vietnamese families during Tet, right?” (Bánh chưng được làm bởi nhiều gia đình Việt Nam vào dịp Tết, đúng không con?). Hoặc là: “Ao dai is worn by Vietnamese women on special occasions.” (Áo dài được phụ nữ Việt Nam mặc vào những dịp đặc biệt.)
Với “should/shouldn’t”, thì dễ hơn: “We should preserve our traditional festivals.” (Chúng ta nên bảo tồn các lễ hội truyền thống.) Hoặc “People shouldn’t forget their origins.” (Mọi người không nên quên cội nguồn của mình.)
Cứ mỗi cấu trúc, tôi lại lấy ví dụ từ chính những gì đã nói ở phần từ vựng, hoặc những gì gần gũi với cuộc sống hàng ngày của nó.
Kết quả và chia sẻ thêm
Sau một buổi học mà như trò chuyện, thằng bé nhà tôi có vẻ không còn sợ Unit 4 nữa. Nó bắt đầu chủ động hỏi thêm về các phong tục khác, rồi tự đặt câu với những từ mới học được. Lúc làm bài tập trong sách, nó cũng tự tin hơn hẳn. Quan trọng là nó hiểu được ý nghĩa của từ ngữ và cấu trúc đó trong ngữ cảnh thực tế.
Tôi thấy rằng, việc dạy và học tiếng Anh, nhất là cho các bạn lớp 8, cần lắm sự kiên nhẫn và sáng tạo. Đừng chỉ bó buộc trong sách vở. Cứ mạnh dạn liên hệ với những gì xung quanh, những trải nghiệm của bản thân và của bọn trẻ. Khi đó, tiếng Anh không còn là môn học khô khan nữa mà trở thành một công cụ để khám phá thế giới.
Đó là chút kinh nghiệm nhỏ của tôi khi “vật lộn” với Unit 4 tiếng Anh lớp 8. Hy vọng là nó có ích cho ai đó cũng đang tìm cách giúp con em mình học tốt hơn. Chúc mọi người thành công!
