Chào các bác, hôm nay tôi lại lên đây chia sẻ một chút kinh nghiệm nhỏ mà tôi vừa trải qua. Chuyện cũng không có gì to tát đâu, nhưng đôi khi những thứ đơn giản lại khiến mình phải dừng lại một chút để tìm hiểu cho kỹ.
Chuyện là thế này, hôm rồi thằng cu con nhà bà chị họ tôi nó mới bắt đầu làm quen với tiếng Anh. Nó đang học lớp 2, thế là mẹ nó mới hỏi tôi, kiểu như muốn tham khảo ý kiến, là “Ê mày, thế ‘học sinh cấp 1’ trong tiếng Anh nói chính xác là gì nhỉ? Tao tìm trên mạng thấy nhiều kiểu quá.”
Nghe xong tôi cũng thấy hơi khựng lại một chút. Ừ nhỉ, bình thường mình cứ nói chung chung là “student”, nhưng mà “student” thì nó rộng quá, dùng cho cả sinh viên đại học, học sinh cấp 2, cấp 3 cũng được. Thế là tôi bắt đầu lục lại trí nhớ, rồi cũng tiện tay lướt qua vài trang từ điển trực tuyến uy tín để chắc chắn hơn.
Đầu tiên, tôi nghĩ ngay đến từ “primary school student”. Đây có lẽ là cụm từ sát nghĩa nhất và phổ biến nhất, đặc biệt là ở Anh và nhiều nước theo hệ thống giáo dục tương tự. “Primary school” rõ ràng là trường tiểu học, trường cấp 1 rồi, nên thêm “student” vào là chuẩn bài.
Sau đó, tôi lại nhớ ra ở Mỹ người ta hay có cụm từ khác một chút. Họ thường dùng “elementary school student”. “Elementary school” bên Mỹ cũng tương đương với cấp tiểu học của mình thôi. Thế nên, nếu mà nói chuyện với người Mỹ hoặc xem phim Mỹ thì khả năng cao sẽ nghe thấy cụm này.
Tôi cũng có nghĩ đến từ “pupil”. Ngày xưa, hồi tôi còn đi học, sách giáo khoa cũ thỉnh thoảng cũng có dùng từ này. “Pupil” thì thường ám chỉ học sinh nhỏ tuổi, đặc biệt là ở bậc tiểu học. Tuy nhiên, cảm giác của tôi là từ này ngày nay có vẻ ít thông dụng hơn trong giao tiếp hàng ngày so với hai cụm trên, và nó có vẻ trang trọng hơn một chút, hoặc là dùng nhiều hơn trong văn viết, văn phong học thuật của người Anh.
Vậy là sau một hồi ngẫm nghĩ và kiểm tra lại, tôi chốt lại với bà chị mấy phương án đó.
Đây là những gì tôi đã tổng hợp lại:
- Primary school student: Đây là cách nói rất phổ biến và chuẩn xác. Nếu muốn an toàn và dễ hiểu ở nhiều nơi, cứ dùng cụm này.
- Elementary school student: Cụm này thì đặc trưng hơn cho tiếng Anh – Mỹ. Ai hay tiếp xúc với văn hóa Mỹ sẽ quen thuộc.
- Pupil: Cũng có thể dùng được, nhưng như tôi nói ở trên, nó có vẻ hơi “cũ” hoặc trang trọng hơn một chút so với giao tiếp thông thường, và phổ biến ở Anh hơn là Mỹ cho học sinh nhỏ tuổi.
Tôi cũng nói thêm với bà chị là thực ra dùng từ nào cũng được, miễn là người nghe hiểu. Với bọn trẻ con cấp 1, mình dạy chúng nó từ nào đơn giản, dễ nhớ, thông dụng là tốt nhất. Quan trọng là chúng nó hiểu được ý nghĩa và áp dụng được. Chứ bắt bẻ câu chữ quá thì nhiều khi lại làm khó cho tụi nhỏ.
Đấy, một chút chia sẻ về quá trình tôi tìm hiểu lại một khái niệm tưởng chừng như quen thuộc. Đôi khi chính những câu hỏi của con trẻ lại khiến người lớn chúng ta phải học hỏi thêm. Các bác có kinh nghiệm nào khác thì chia sẻ thêm nhé!
