Chào mọi người, nay tôi lại ngoi lên chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình đây. Chuyện là dạo gần đây tôi có kèm cặp thêm tiếng Anh cho mấy đứa nhỏ nhà người quen, toàn học sinh cấp 2 cả. Ban đầu cũng hơi đau đầu đấy, nhưng rồi cũng tìm ra được cách làm cho tụi nó đỡ sợ môn này hơn.
Bắt đầu từ đâu nhỉ? À, từ việc quan sát.
Đầu tiên, tôi dành mấy buổi chỉ để ngồi nhìn tụi nó học theo kiểu truyền thống, tức là cô giáo trên trường dạy sao thì về nhà học lại y chang vậy. Tôi thấy có mấy vấn đề thế này:
- Ngữ pháp là nỗi ám ảnh: Mấy đứa cứ cắm đầu vào học thuộc công thức thì, cấu trúc câu, mà hỏi áp dụng thì lại ngơ ngác. Sách giáo khoa thì dày cộp, toàn lý thuyết khô khan.
- Sợ nói, sợ sai: Bảo đọc một đoạn văn hay giới thiệu bản thân là y như rằng mặt đứa nào đứa nấy căng thẳng, lắp ba lắp bắp. Chủ yếu là sợ mình nói sai thì quê, bạn cười.
- Từ vựng học trước quên sau: Cứ nhồi nhét một đống từ mới, mà không có ngữ cảnh, không có ứng dụng thực tế thì vài hôm là chữ lại chạy đi đâu mất.
Thấy vậy, tôi quyết định phải thay đổi cách tiếp cận thôi, chứ cứ đà này thì tiếng Anh mãi là “kẻ thù” của chúng nó mất.
Quá trình “thử nghiệm” của tôi
Tôi bắt đầu bằng việc giảm tải ngữ pháp nặng nề. Không phải là bỏ hẳn đâu nhé, mà là lồng ghép nó vào những thứ gần gũi hơn. Ví dụ, thay vì bắt học thuộc “thì hiện tại đơn dùng để làm gì”, tôi cho tụi nó kể về thói quen hàng ngày của mình, rồi từ đó chỉ ra “à, con đang dùng thì hiện tại đơn đó”.
Tiếp theo, tôi tạo môi trường để tụi nó “dám” nói. Cái này quan trọng lắm. Tôi bày ra đủ trò:
- Chơi game tiếng Anh: Mấy trò đơn giản như đoán từ, nối từ, hay thậm chí là mấy game online có giao tiếp bằng tiếng Anh cơ bản. Tụi nó mê tít, vừa chơi vừa học mà không thấy áp lực.
- Xem phim hoạt hình, nghe nhạc US-UK: Chọn mấy bài hát có lời dễ hiểu, giai điệu bắt tai, hoặc mấy bộ phim hoạt hình có phụ đề tiếng Anh. Xem xong thì cùng nhau thảo luận nội dung, nhân vật, rồi nhặt ra vài câu hay ho để bắt chước.
- Đóng kịch, kể chuyện: Chia nhóm, cho tụi nó tự dựng mấy vở kịch ngắn bằng tiếng Anh, hoặc kể lại một câu chuyện cổ tích bằng ngôn ngữ của mình. Sai cũng được, miễn là dám nói. Tôi chỉ ngồi sửa lỗi phát âm, ngữ điệu một cách nhẹ nhàng thôi.
Về phần từ vựng, tôi không bắt học chay nữa. Thay vào đó, tôi gắn từ vựng với hình ảnh, âm thanh, và tình huống cụ thể. Ví dụ, học về chủ đề “đồ ăn”, tôi cho xem hình ảnh các món ăn, rồi cùng nhau miêu tả mùi vị, cách chế biến bằng tiếng Anh. Hoặc khi đi siêu thị, tôi chỉ vào từng món đồ rồi hỏi “What is this?” bằng tiếng Anh.
Có một kỷ niệm khá vui. Hôm đó tôi cho cả nhóm nghe một bài hát tiếng Anh đang hot. Ban đầu đứa nào cũng kêu khó, không hiểu gì. Nhưng tôi bật đi bật lại mấy lần, rồi gợi ý nghĩa của vài từ khóa. Đến cuối buổi, cả đám đã nghêu ngao hát theo được điệp khúc, mặt mày hớn hở lắm. Thế mới thấy, cứ vui là vào.
Kết quả bước đầu
Sau một thời gian áp dụng mấy cách này, tôi thấy có sự thay đổi rõ rệt:
- Tụi nhỏ bớt sợ tiếng Anh hơn: Chúng nó không còn coi đây là môn học khô khan, đáng ghét nữa. Nhiều đứa còn chủ động hỏi tôi về từ mới, hay khoe vừa xem được bộ phim tiếng Anh nào hay.
- Dám nói và tự tin hơn: Dù chưa nói chuẩn 100% nhưng ít nhất là chúng nó đã chịu mở miệng, không còn ấp úng như trước. Thậm chí còn tranh nhau phát biểu nữa cơ.
- Từ vựng nhớ lâu hơn: Vì học từ trong ngữ cảnh, có hình ảnh minh họa nên tụi nó nhớ dai hơn hẳn.
Quan trọng nhất là tôi thấy được niềm vui trong mắt tụi nhỏ khi học tiếng Anh. Chúng nó không còn học vì điểm số hay vì bố mẹ bắt ép nữa, mà học vì thấy nó thú vị, thấy nó có ích.
Tất nhiên, quá trình này cần sự kiên nhẫn và linh hoạt. Mỗi đứa một tính, một khả năng tiếp thu khác nhau. Mình là người hướng dẫn thì phải biết điều chỉnh cho phù hợp. Nhưng nhìn chung, việc biến tiếng Anh thành một trải nghiệm vui vẻ, gần gũi chính là chìa khóa để giúp học sinh cấp 2 chinh phục môn học này. Đó là những gì tôi đã làm và thấy hiệu quả. Hy vọng chia sẻ này có ích cho ai đó đang gặp tình huống tương tự.
