Chào mọi người, hôm nay tôi lại nổi hứng muốn chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình về cái gọi là “giáo trình tiếng Anh cho học sinh cấp 2”. Nhiều người cứ làm phức tạp hóa vấn đề lên ấy, chứ tôi thấy nó cũng đơn giản thôi, nếu mình biết cách.
Thực ra, tôi thấy trên mạng hay các trung tâm cứ quảng cáo đủ loại giáo trình “chuẩn quốc tế”, “đột phá”, “cam kết đầu ra” này nọ. Nghe thì oách lắm, nhưng hồi xưa lúc tôi mới bắt đầu tìm hiểu để tự soạn cho mấy đứa nhỏ ở nhà, tôi cũng mua thử vài bộ về xem sao. Kết quả là gì biết không? Một mớ lý thuyết khô như ngói, bài tập thì xa rời thực tế, mấy đứa nhỏ nhìn thấy là ngáp ngắn ngáp dài.
Thế là tôi quyết định, thôi dẹp! Tự mình xắn tay vào làm cho nó thực tế. Tôi nghĩ thế này, học sinh cấp 2 nó cần gì? Cần giao tiếp cơ bản được, đọc hiểu mấy cái truyện tranh, tin tức đơn giản, viết được vài câu giới thiệu bản thân, sở thích. Chứ bắt nó học ngữ pháp cao siêu, từ vựng hàn lâm để làm gì khi mà nó còn chưa nói được câu “What’s your name?” cho trôi chảy.
Bắt tay vào làm thôi, tôi làm từng bước như này:
Đầu tiên, tôi ngồi vạch ra mục tiêu rõ ràng. Ví dụ, sau 3 tháng, con/học sinh phải nói được về chủ đề gia đình, trường học, bạn bè. Sau 6 tháng, có thể đọc hiểu truyện tranh ngắn, viết email đơn giản. Cứ thế, chia nhỏ mục tiêu ra.
Tiếp theo, tôi lên danh sách các chủ đề gần gũi với tụi nhỏ. Mấy cái như là:
- My family (Gia đình tôi)
- My school (Trường của tôi)
- My friends (Bạn bè của tôi)
- Hobbies (Sở thích)
- Food and Drinks (Đồ ăn thức uống)
- Daily activities (Hoạt động hàng ngày)
- Festivals and Holidays (Lễ hội và ngày nghỉ)
Cứ xoay quanh mấy cái này là tụi nó có hứng thú ngay. Chứ giờ mà dạy về “Biến đổi khí hậu toàn cầu” hay “Kinh tế vĩ mô” thì thôi, chịu.
Rồi đến phần quan trọng là chọn lọc tài liệu. Tôi không ham hố sách ngoại đắt tiền đâu. Tôi lượn lờ trên mạng, tìm mấy bài đọc ngắn, mấy video hoạt hình tiếng Anh có phụ đề, mấy bài hát thiếu nhi vui nhộn. Sách giáo khoa hiện hành cũng có nhiều cái hay, mình chắt lọc lấy phần phù hợp. Quan trọng là nó phải có hình ảnh minh họa sinh động, nội dung dễ hiểu.
Ví dụ, với chủ đề “My family”, tôi sẽ tìm vài đoạn hội thoại mẫu về giới thiệu thành viên gia đình, vài bài hát kiểu “Finger Family Song”. Cho tụi nhỏ xem tranh ảnh gia đình rồi tập miêu tả.
Sau đó là thiết kế hoạt động. Học mà không hành thì cũng như không. Tôi nghĩ ra đủ trò:
- Chơi trò chơi đoán từ vựng bằng hình ảnh.
- Đóng vai theo các đoạn hội thoại mẫu.
- Cho nghe bài hát rồi điền từ còn thiếu.
- Vẽ tranh về chủ đề đã học rồi thuyết trình bằng tiếng Anh (dù chỉ vài câu đơn giản).
- Làm việc nhóm nhỏ, thảo luận về một bức tranh hoặc một đoạn phim ngắn.
Cứ phải làm sao cho lớp học nó sôi nổi, tụi nhỏ được nói, được cười, được vận động. Chứ ngồi im một chỗ chép bài thì chán lắm.
Cuối cùng, không thể thiếu phần ôn tập và kiểm tra nhẹ nhàng. Lâu lâu tôi lại cho chơi một trò chơi tổng hợp kiến thức cũ, hoặc làm một bài quiz nho nhỏ trên Kahoot chẳng hạn. Chủ yếu để xem tụi nhỏ nắm được đến đâu, chỗ nào cần bổ sung thêm.
Tại sao tôi lại rành mấy cái này á? Chuyện là hồi con tôi mới vào cấp 2, tôi cũng như bao phụ huynh khác, đầu tư cho nó đi học trung tâm xịn, mua bao nhiêu là sách tham khảo. Nhưng hiệu quả chả thấy đâu, con thì càng ngày càng sợ tiếng Anh. Tiền thì mất, con thì chán. Có đợt tôi nghe người ta mách mua bộ giáo trình gì đó của nước ngoài, giá thì trên trời, quảng cáo là “phương pháp tiên tiến nhất”. Mua về, mở ra đọc được vài trang là cả mẹ cả con cùng muốn bỏ cuộc vì nó quá nặng nề và phức tạp. Lúc đó tôi mới nhận ra, chả có giáo trình nào là hoàn hảo cho tất cả mọi người. Quan trọng là nó phải phù hợp với đứa trẻ nhà mình, với đối tượng học sinh của mình.
Thế là tôi bắt đầu tự mày mò, tự soạn. Ban đầu cũng lúng túng lắm, tìm tài liệu chỗ này một ít, chỗ kia một ít. Dần dần, tôi tự xây dựng được một cái sườn riêng, rồi cứ thế đắp thêm vào. Cứ cái gì thấy tụi nhỏ thích, tiếp thu nhanh là tôi giữ lại, phát triển thêm. Cái gì thấy khó quá, không hiệu quả là tôi mạnh dạn bỏ qua hoặc tìm cách điều chỉnh cho đơn giản hơn.
Đấy, cái “giáo trình” của tôi nó hình thành như thế đấy. Chẳng có gì cao siêu cả, toàn là những thứ đơn giản, thực tế, gắn liền với cuộc sống hàng ngày của tụi nhỏ. Quan trọng nhất là mình phải kiên trì, chịu khó quan sát và điều chỉnh cho phù hợp. Chứ cứ chạy theo mấy cái mác “cao cấp”, “quốc tế” mà không hiểu con mình, học trò mình cần gì thì cũng chỉ tốn công tốn của thôi.
