Chào các bạn, hôm nay tôi muốn chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của bản thân về chuyện làm sao để nói tiếng Anh giọng Mỹ cho nó chuẩn chỉnh hơn. Hồi đó tôi cũng vật vã lắm, nghe người ta nói thì hay mà mình mở miệng ra thì nó cứ lơ lớ, quê một cục.
Ban đầu, tôi cũng như nhiều người, cứ nghĩ là xem phim Mỹ nhiều, nghe nhạc US-UK nhiều là tự khắc giỏi. Tôi cày phim lia lịa, từ Friends đến How I Met Your Mother, rồi đủ thứ show truyền hình. Nghe thì có vẻ hiểu hiểu đó, nhưng tới lúc nói thì ôi thôi, vẫn cái giọng đặc sệt Việt Nam, chẳng thấy Mỹ đâu cả. Mấy âm cuối gió thì bay sạch, ngữ điệu thì đều đều như đọc kinh.
Hành trình tìm lại giọng Mỹ của tôi
Sau một thời gian tự mò mẫm không hiệu quả, tôi nhận ra là phải có phương pháp. Không thể cứ bắt chước bừa bãi được. Thế là tôi bắt đầu tìm hiểu kỹ hơn.
Bước 1: Nhận diện lỗi sai của bản thân
Tôi quyết định ghi âm lại giọng nói của mình. Lúc đầu ngại lắm, nghe lại giọng mình nó cứ kỳ kỳ sao đó. Nhưng mà phải làm thôi. Tôi chọn một vài đoạn hội thoại ngắn trong phim, cố gắng nói theo rồi ghi âm. Nghe lại thì ôi thôi, phát hiện ra cả tá lỗi: nuốt âm, phát âm sai mấy âm căn bản như /th/, /r/, /l/, rồi cả trọng âm từ, trọng âm câu cũng lung tung xà beng.
Bước 2: Học lại từ những điều cơ bản nhất – Bảng Phiên Âm Quốc Tế (IPA)
Nghe thì có vẻ hàn lâm, nhưng mà cái bảng IPA này nó quan trọng lắm các bạn ạ. Tôi tìm mấy video trên mạng dạy cách phát âm từng âm một trong tiếng Anh Mỹ. Đặc biệt chú ý tới khẩu hình miệng, cách đặt lưỡi, luồng hơi đi ra sao. Mấy âm khó như /θ/ (trong “think”) hay /ð/ (trong “this”), rồi âm /r/ của Mỹ nó cong lưỡi khác hẳn tiếng Việt. Tôi tập đi tập lại từng âm, soi gương xem miệng mình có giống người ta không. Mới đầu thấy ngượng mồm lắm, nhưng dần cũng quen.
Bước 3: Luyện tập với các cặp từ tối thiểu (Minimal Pairs)
Sau khi nắm được cách phát âm từng âm riêng lẻ, tôi chuyển qua luyện với minimal pairs. Đây là những cặp từ chỉ khác nhau một âm thôi, ví dụ như “ship” và “sheep”, “sit” và “seat”, “cat” và “cart”. Luyện cái này giúp tai mình nhạy hơn và miệng mình cũng dẻo hơn để tạo ra sự khác biệt nhỏ đó. Tôi tìm các danh sách minimal pairs rồi đọc to, rõ ràng, cố gắng tạo ra sự khác biệt.
Bước 4: Chú ý đến nhịp điệu, nối âm và ngữ điệu
Tiếng Anh Mỹ nó có nhịp điệu (rhythm), có nối âm (linking sounds) và ngữ điệu (intonation) rất đặc trưng. Không phải cứ phát âm đúng từng từ là hay đâu. Tôi bắt đầu để ý xem người bản xứ họ nhấn nhá ở đâu, họ nối các từ lại với nhau như thế nào, câu hỏi thì lên giọng ở cuối ra sao, câu trần thuật thì xuống giọng thế nào. Tôi chọn những đoạn audio ngắn, nghe kỹ rồi cố gắng bắt chước y hệt cái cách họ lên xuống, ngắt nghỉ.
- Shadowing (Nói đuổi): Đây là kỹ thuật tôi thấy cực kỳ hiệu quả. Tôi đeo tai nghe, bật một đoạn audio hoặc video người bản xứ nói, rồi cố gắng nói theo họ gần như đồng thời, bắt chước y chang từ phát âm, tốc độ đến ngữ điệu. Mới đầu thì líu cả lưỡi, nhưng làm nhiều thấy nó ngấm dần.
- Đọc to thành tiếng: Tôi tìm các bài báo ngắn, truyện ngắn bằng tiếng Anh rồi đọc to lên. Vừa đọc vừa cố gắng áp dụng những gì đã học về phát âm, trọng âm, ngữ điệu.
Bước 5: Kiên trì và đừng sợ sai
Cái quan trọng nhất trong cả quá trình này là phải kiên trì. Không có chuyện ngày một ngày hai mà thành tài được đâu. Sẽ có lúc nản, thấy mình nói mãi mà vẫn dở. Nhưng mà cứ tiếp tục thôi. Và đừng sợ sai! Cứ mạnh dạn nói, có sai thì mới biết đường mà sửa. Tôi cũng hay tự nói chuyện một mình bằng tiếng Anh, hoặc kiếm bạn bè cùng luyện tập.
Kết quả và những điều tôi nhận ra
Sau một thời gian dài miệt mài (chắc cũng phải vài tháng tập trung cao độ, rồi sau đó là duy trì), tôi thấy giọng của mình cải thiện rõ rệt. Tất nhiên là chưa thể chuẩn 100% như người bản xứ được, nhưng ít ra thì nghe nó cũng “Mỹ” hơn hẳn hồi xưa. Người khác nghe cũng dễ hiểu hơn, tự tin hơn khi giao tiếp.
Điều quan trọng tôi nhận ra là: muốn phát âm chuẩn không chỉ là bắt chước giọng điệu, mà phải hiểu được cái “cơ chế” tạo ra âm thanh đó. Từ việc đặt lưỡi ở đâu, môi chu ra sao, hơi bật thế nào. Nó giống như học võ vậy, phải vững từng thế tấn, từng cú đấm cơ bản thì mới mong đánh hay được.
Đó là toàn bộ quá trình tôi đã trải qua để cải thiện phát âm tiếng Anh giọng Mỹ của mình. Hy vọng những chia sẻ này của tôi có thể giúp ích được cho các bạn đang trên con đường chinh phục cái giọng Mỹ “khó nhằn” này. Cứ từ từ, từng bước một, rồi sẽ thấy kết quả thôi!
