Em nhớ như in cái cảm giác đầu tiên lúc ngồi xem Friends mà chả hiểu gì ngoài mấy câu “How you doin’” của Joey. Tai như bịt bông, não quay cuồng. Nhưng hồi đó em chọn cách… cắm đầu làm theo mấy bài chia sẻ trên mạng.
Bước Đầu Như Vịt Nghe Sấm
Đầu tiên, em lao vào học ngữ pháp như điên. Sách dày cộp, quy tắc loằng ngoằng. Làm bài tập thì được, nhưng cứ mở miệng nói là… tịt. Như có cục tắc trong họng. Đúng kiểu “biết nhiều mà nói không được”. Chán nản cực kỳ.
Lật Kèo, Thử Cách Mới Toanh
Em quyết định ném hết sách vở sang một bên, làm lại từ đầu. Đây là cái em đã làm thực sự:
Tuần 1-2: Tai Là Số 1
- Mỗi ngày dành ra 15 phút xem phim hoạt hình trẻ con (như Peppa Pig), chọn phụ đề Tiếng Anh. Không phụ đề Việt, không cho phép mình đọc.
- Lúc đầu nghe như vịt nghe sấm, nhưng cứ kiên trì nghe đi nghe lại 1 tập, khoảng 5 phút thôi.
- Chỉ tập trung vào nghe âm thanh, không cố đoán nghĩa. Nghe rõ từng âm, từng cái lên giọng xuống giọng. Làm quen với cái nhịp điệu.
Tuần 3-4: Nói Theo Như Vẹt
- Khi đã nghe quen tai một chút, em bắt đầu… nói nhại lại. Nhất là mấy câu cảm thán ngắn, chào hỏi đơn giản trong phim.
- Stand lên trước gương, cố bắt chước y chang cái khẩu hình miệng, cái cách nhấn nhá. Lúc đầu ngượng chín mặt, nói nhỏ như mèo.
- Ghi âm lại giọng mình nói một câu ngắn trong phim, rồi mở ra nghe lại, so với bản gốc. Ôi trời, giọng mình nghe lạ hoắc, sai trầm trọng! Cứ làm vậy mỗi ngày.
Tuần 5-Tới Giờ: Đi Tìm… Từ Khóa + Mổ Xẻ
- Mỗi ngày, khi nghe phim hay nghe podcast, em cố bắt lấy 1-2 câu mà em cảm thấy nó… lặp đi lặp lại nhiều, hay nó nghe thật tự nhiên.
- Ví dụ nghe được câu “What’s that supposed to mean?” nghe hoài. Em dừng lại, tra từng từ, tra cả cụm, xem ngữ cảnh xem người ta dùng nó khi nào, giọng điệu ra sao.
- Viết câu đó + phiên âm (cố gắng ghi lại cái ngữ điệu bằng ký hiệu tăng giảm) + nghĩa theo cách hiểu của em vào một quyển sổ nhỏ. Xong rồi tự đặt thêm vài hoàn cảnh khác để nói thử. Không học từ đơn lẻ nữa, học cả câu luôn!
Cái Kết Nhờ… Bị Con Trai Chê
Thật sự em tiến bộ rõ nhất là sau một lần dám nói chuyện với thằng bạn Tây ở cửa hàng tiện lợi. Hắn hỏi đường, em vừa đáp vừa run, nói lắp bắp nhưng… hắn vẫn hiểu! Như được tiếp sức ấy. Tối đó về nhà khoe với vợ con thì lại bị thằng cu con nhà em (5 tuổi) cười: “Bố nói giống Piggie trong phim con xem!”. Ôi, nghe xong mà vừa buồn cười vừa thấy mừng, vì ít ra bố nó đã phát âm “đúng đặc điểm” để con nó nhận ra!
Giờ thì em vẫn chưa phải pro, nhưng xem phim Mỹ không cần phụ đề cũng nắm được ý chính, ra ngoài tự tin hơn hẳn khi cần nói điều gì đó. Cái chốt em rút ra là:
- Đừng sợ sai: Cứ nói, chẳng ai cười đâu. Mà có cười thì… kệ, mình đang học mà.
- Tắm ngôn ngữ mỗi ngày: 15 phút cũng được, nhưng phải đều đặn, biến nó thành thói quen như đánh răng.
- Bắt chước trước, hiểu sâu sau: Học như một đứa trẻ, nghe rồi nhại, rồi từ từ hiểu tại sao lại nói thế.
Cái cách học này nghe đơn giản, nhưng hiệu quả thật sự. Ai chưa tin thì cứ thử đi rồi biết! Nó không hoa mỹ, nhưng chắc bở.
