Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ lại cái công cuộc đi tìm nhạc và lời Việt Anh cho bài “Bạn Thân” mà tôi mới làm gần đây. Chả là thằng cu nhà tôi nó cứ nghêu ngao bài này suốt, rồi đợt này ở lớp cô giáo có dạy thêm vài câu tiếng Anh đơn giản, thế là nó về nhà cứ đòi bố tìm cho lời tiếng Anh bài “Bạn Thân” để hát cho oách.
Bắt đầu hành trình tìm kiếm
Ban đầu tôi cũng nghĩ đơn giản thôi, bài này nổi tiếng thế chắc là đầy trên mạng. Đúng là lời Việt với nhạc thì không khó thật. Gõ một phát trên mấy trang nghe nhạc là ra cả đống, từ beat không lời cho đến các ca sĩ nhí hát. Tôi tải về một bản nhạc không lời khá hay, âm thanh trong trẻo.
Xong phần nhạc với lời Việt, tôi bắt đầu công cuộc tìm lời tiếng Anh. Lúc này mới thấy bắt đầu có chút gian nan. Tôi cũng lên mấy công cụ tìm kiếm quen thuộc, gõ thử “Bạn Thân English lyrics”, “lời bài hát Bạn Thân tiếng Anh”…
- Kết quả đầu tiên: Toàn ra lời Việt, hoặc mấy trang dạy tiếng Anh không liên quan.
- Thử tìm sâu hơn: Có vài diễn đàn, trang chia sẻ cũ có người hỏi về lời tiếng Anh bài này, nhưng câu trả lời thường là “không có” hoặc là một vài bản dịch tự phát, đọc lên nghe nó cứ ngang ngang, không vần điệu gì cả.
Tôi bắt đầu thấy hơi nản một chút. Khổ nỗi, thằng cu nó cứ nhắc đi nhắc lại. Nó bảo bạn ở lớp có bạn hát được bài “Twinkle Twinkle Little Star” cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh, nó cũng muốn bài “Bạn Thân” phải thế.
Những nỗ lực và thử nghiệm
Thế là tôi quyết định thử một hướng khác. Tôi nghĩ, hay là mình tự dịch nhỉ? Nghe thì có vẻ dễ nhưng bắt tay vào mới thấy khó. Dịch sao cho nó giữ được ý nghĩa của bài hát, lại còn phải có vần có điệu một chút cho trẻ con nó dễ hát theo. Tôi cũng không phải dân chuyên Anh gì cho cam, ngữ pháp từ vựng cũng chỉ ở mức giao tiếp cơ bản.
Tôi mở lời Việt ra, ngồi ngẫm từng câu:
“Trong cơn mưa bay bay, một chiếc ô nhỏ xinh…” Câu này dịch sao cho nó thơ ngây bây giờ? “In the drizzling rain, a small pretty umbrella…” Nghe nó cứ cứng nhắc làm sao ấy.
Rồi đến đoạn điệp khúc: “Bạn thân ơi, vui buồn ta luôn có nhau…” Cái “vui buồn ta luôn có nhau” này dịch sao cho nó thoát ý mà vẫn giữ được tình cảm đây? “My dear friend, in joy and sorrow, we always have each other…” Cũng được nhưng mà hát lên chắc là trẹo cả mồm.
Tôi loay hoay cả buổi chiều, viết ra được vài câu tiếng Anh mà đọc lại thấy chính mình còn không nuốt trôi. Thật sự là cái việc dịch lời bài hát này nó không đơn giản như mình nghĩ. Nó cần phải có cả cảm thụ âm nhạc nữa.
Tìm thấy ánh sáng cuối đường hầm (và một chút chỉnh sửa)
Sau một hồi vật lộn, tôi chợt nhớ ra là có mấy nhóm phụ huynh trên mạng xã hội hay chia sẻ tài liệu cho con học. Tôi thử vào đó tìm kiếm, đăng một bài hỏi xem có ai có kinh nghiệm hay tài liệu gì không.
Và thật may mắn, có một chị chia sẻ lại một bản lời tiếng Anh mà chị ấy cũng sưu tầm được từ lâu. Chị ấy bảo bản này cũng không phải là chính thức gì đâu, nhưng nghe cũng khá xuôi tai, con chị ấy cũng thích.
Tôi mừng như bắt được vàng. Mở ra xem thì đúng là bản dịch này ổn hơn nhiều so với mấy bản tôi tìm được trước đó, và chắc chắn là hay hơn cái bản tự chế của tôi. Nó có vần điệu hơn, câu chữ cũng mềm mại hơn.
Tuy nhiên, vẫn có một vài chỗ tôi thấy có thể điều chỉnh một chút cho nó gần gũi hơn với cách thằng cu nhà tôi hay nói, hoặc thay một vài từ cho nó dễ hát hơn. Thế là tôi lại ngồi cặm cụi, dựa trên bản của chị ấy chia sẻ, sửa lại một chút xíu.
- Ví dụ, có câu hơi dài, tôi cố gắng rút gọn lại.
- Có từ hơi khó phát âm với trẻ con, tôi tìm từ đồng nghĩa dễ hơn để thay.
Cuối cùng thì cũng ra được một bản lời tiếng Anh mà tôi cảm thấy ưng ý. Không phải hoàn hảo nhưng ít nhất là con tôi có thể hát được và nó cũng truyền tải được phần nào ý nghĩa của bài hát gốc.
Thế là tôi chép cẩn thận cả lời Việt, lời Anh cùng với cái link nhạc beat vào một file, in ra cho thằng cu. Nhìn nó cầm tờ giấy hí hửng tập hát mà tôi cũng thấy vui lây. Đúng là nhiều lúc muốn tìm cái gì cũng trầy trật, nhưng đến khi có kết quả thì cũng đáng công.
Đó là toàn bộ quá trình tìm tòi và “chế biến” lại lời bài hát “Bạn Thân” sang tiếng Anh của tôi. Chia sẻ một chút kinh nghiệm thực tế, hy vọng có ích cho ai đó cũng đang tìm giống tôi. Quan trọng là mình kiên nhẫn một chút và đừng ngại thử nhiều cách khác nhau.
