Chào mọi người, lại là tôi đây. Hôm nay tôi muốn chia sẻ một chút về cái vụ tìm phim tiếng Anh cho mấy đứa nhỏ cấp 2 nhà mình, hay nói đúng hơn là mấy đứa cháu mà tôi có trách nhiệm “kèm cặp” thêm chút tiếng Anh. Chuyện này cũng không mới, nhưng mà mỗi lần đụng tới là y như rằng có chuyện để nói.
Bắt đầu từ đâu nhỉ? À, từ cái nhu cầu thực tế.
Thì là vầy, mấy đứa nhỏ nhà tôi, với cả mấy đứa cháu nữa, bắt đầu vào cấp 2. Bài vở ở trường thì cũng nhiều, nhưng mà tôi thấy cái khoản tiếng Anh giao tiếp với nghe hiểu của tụi nó còn yếu lắm. Phụ huynh tụi nó thì cũng sốt ruột, muốn con cái làm quen với tiếng Anh một cách tự nhiên hơn là chỉ học ngữ pháp chay ở trường. Thế là tôi được “giao nhiệm vụ” tìm cách cải thiện. Tôi nghĩ ngay đến việc cho xem phim. Vừa giải trí, vừa học, nghe có vẻ ổn áp.
Quá trình mò mẫm và thử nghiệm ban đầu
Đầu tiên, tôi cũng như bao người, lên mạng tìm kiếm. Gõ thử mấy từ khóa như “phim tiếng Anh cho học sinh cấp 2”, “phim hoạt hình tiếng Anh dễ hiểu”, “phim luyện nghe tiếng Anh cho trẻ em”. Trời ơi, nó ra cả một rừng kết quả. Nào là danh sách này, top phim kia. Nhưng mà khổ nỗi, không phải phim nào cũng hợp.
Tôi thử tải về vài phim hoạt hình được gợi ý nhiều nhất. Mấy phim kiểu kinh điển của Disney ấy. Ban đầu tụi nhỏ cũng hào hứng lắm. Nhưng mà xem được một lúc thì bắt đầu có vấn đề. Vấn đề là gì?
- Từ vựng và tốc độ nói: Nhiều phim, dù là hoạt hình, nhưng từ vựng cũng khá là “người lớn” hoặc tốc độ nói của nhân vật nhanh quá. Mấy đứa nhỏ nghe không kịp, mặt cứ nghệt ra.
- Nội dung: Một số phim thì có những tình tiết hoặc thông điệp hơi phức tạp, tụi cấp 2 chưa cảm nhận hết được, hoặc đôi khi là không phù hợp với lứa tuổi.
- Phụ đề: Đây mới là cái nan giải. Bật phụ đề tiếng Việt thì y như rằng tụi nó chỉ chăm chăm đọc chữ, tai thì để ngoài tai. Mà tắt phụ đề thì lại kêu không hiểu gì. Bật phụ đề tiếng Anh thì cũng đỡ hơn chút, nhưng vẫn còn nhiều từ mới tụi nó chưa biết.
Tôi nhớ có lần thử cho xem một bộ phim hành động live-action mà người ta bảo là “dễ nghe”. Kết quả là tụi nhỏ xem được 15 phút thì đứa thì ngáp, đứa thì đòi chuyển kênh. Thất bại toàn tập!
Tìm ra “chân ái” và điều chỉnh phương pháp
Sau vài lần thử nghiệm không mấy khả quan, tôi ngồi lại suy nghĩ kỹ hơn. Tôi nhận ra là mình cần phải có chiến lược rõ ràng hơn, chứ không thể cứ thấy phim nào hay hay là quăng cho tụi nó xem được.
Tôi bắt đầu ưu tiên những tiêu chí sau:
- Phim hoạt hình có nhiều phần hoặc series ngắn: Loại này thường có cốt truyện đơn giản hơn, từ vựng lặp đi lặp lại, giúp tụi nhỏ dễ làm quen. Xem từng tập ngắn cũng đỡ ngán hơn là một bộ phim dài cả tiếng rưỡi, hai tiếng.
- Lời thoại rõ ràng, tốc độ vừa phải: Cái này quan trọng lắm. Tôi phải tự mình xem qua một đoạn để kiểm tra.
- Nội dung gần gũi, hài hước: Mấy chủ đề về tình bạn, gia đình, trường học thường dễ thu hút tụi nhỏ hơn.
- Bắt đầu với phụ đề tiếng Anh: Tôi quyết định “hy sinh” việc tụi nó hiểu 100% nội dung ngay từ đầu. Thay vào đó, tôi khuyến khích tụi nó cố gắng đoán nghĩa của từ qua ngữ cảnh, qua hình ảnh. Chỗ nào không hiểu thì có thể hỏi tôi, hoặc xem lại với phụ đề tiếng Việt sau.
Và rồi tôi tìm ra được một vài “ứng cử viên” sáng giá. Mấy series hoạt hình như “Gravity Falls” (hơi bí ẩn nhưng vui), “Avatar: The Last Airbender” (cái này thì quá đỉnh rồi, cốt truyện hay, tiếng Anh cũng không quá phức tạp), hay mấy phim lẻ của Ghibli cũng rất ổn. Tôi cũng thử cho xem mấy đoạn cutscene của game mà tụi nó thích, nhưng có lời thoại tiếng Anh rõ ràng. Cái này thì tụi nó lại khoái mới lạ chứ!
Dần dần, tôi thấy tụi nhỏ bắt đầu quen hơn với việc nghe tiếng Anh. Chúng nó không còn sợ khi thấy phim không có phụ đề Việt nữa. Thậm chí có đứa còn bắt đầu nhại lại một vài câu thoại đơn giản trong phim.
Kết quả và những điều rút ra được
Đến bây giờ thì cái “thư viện phim tiếng Anh” của tôi dành cho tụi nhỏ cũng kha khá rồi. Quan trọng nhất là tôi thấy tụi nó không còn sợ tiếng Anh như trước nữa. Chúng nó xem phim một cách chủ động hơn, và thỉnh thoảng còn tự tìm phim mới để xem nữa cơ.
Qua quá trình này, tôi rút ra được vài điều:
- Kiên nhẫn là vàng: Không thể ngày một ngày hai mà có kết quả ngay được. Cứ từ từ, mưa dầm thấm lâu.
- Đồng hành cùng con/cháu: Nếu có thời gian, hãy xem cùng tụi nhỏ. Vừa tạo không khí vui vẻ, vừa có thể giải thích những chỗ khó hiểu.
- Lắng nghe sở thích của trẻ: Đừng áp đặt. Hãy tìm những bộ phim mà tụi nhỏ thực sự thích, như vậy hiệu quả sẽ cao hơn nhiều.
- Phụ đề là công cụ, không phải là tất cả: Sử dụng phụ đề một cách linh hoạt. Mục tiêu cuối cùng là để tụi nhỏ nghe hiểu được mà không cần phụ thuộc vào chữ.
Đó, sơ sơ là quá trình tôi mày mò tìm phim tiếng Anh cho mấy đứa cấp 2. Cũng không có gì cao siêu đâu, chủ yếu là mình chịu khó thử và tìm ra cái gì hợp với con/cháu mình thôi. Hy vọng chia sẻ này của tôi có ích cho ai đó đang loay hoay giống tôi hồi trước. Chúc các bạn thành công!
