Chào mọi người, hôm nay tôi lại mò lên chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình đây. Chuyện là dạo gần đây tôi có kèm cu cậu nhà tôi học tiếng Anh lớp 6, mà cái phần “các thì” đúng là một thử thách không hề nhỏ, không chỉ với bọn trẻ mà cả với phụ huynh như tôi nữa.
Bắt đầu từ đâu?
Lúc đầu nhìn vào sách giáo khoa, tôi cũng thấy hơi choáng. Nào là hiện tại đơn, hiện tại tiếp diễn, quá khứ đơn, tương lai đơn, rồi còn mấy cái cấu trúc lằng nhằng nữa. Tôi nghĩ, phải tìm cách nào đó đơn giản hóa vấn đề cho cu cậu dễ tiếp thu, chứ cứ nhồi nhét một đống lý thuyết suông thì chỉ tổ làm nó sợ thêm.
Thế là tôi quyết định bắt đầu lại từ những thứ cơ bản nhất. Tôi lấy giấy bút ra, vạch rõ từng thì một mà lớp 6 cần nắm vững. Theo tôi tìm hiểu và xem qua chương trình, chủ yếu các cháu sẽ tập trung vào mấy thì sau:
- Thì Hiện tại đơn (Present Simple)
- Thì Hiện tại tiếp diễn (Present Continuous)
- Thì Quá khứ đơn (Past Simple)
- Thì Tương lai đơn (Simple Future – thường dùng với “will”)
- Cấu trúc “be going to” cho tương lai gần.
Đi vào chi tiết từng thì một
Với thì Hiện tại đơn:
Tôi giải thích cho con là thì này dùng để nói về những hành động lặp đi lặp lại hàng ngày, những thói quen, hoặc những sự thật hiển nhiên. Ví dụ:
- “Con thức dậy lúc 6 giờ sáng mỗi ngày.” (I wake up at 6 AM every day.)
- “Mặt trời mọc ở hướng Đông.” (The Sun rises in the East.)
Sau đó, tôi chỉ cho con cách chia động từ, khi nào thêm “s”, khi nào thêm “es”. Cái này thì bắt buộc phải học thuộc và làm nhiều bài tập mới nhớ được. Tôi hay lấy chính những hoạt động hàng ngày của con ra làm ví dụ, cho nó dễ hình dung.
Tiếp đến là Hiện tại tiếp diễn:
Cái này thì tôi nhấn mạnh là dùng để diễn tả hành động đang xảy ra ngay tại thời điểm nói. Tôi hay làm trò, ví dụ đang nói chuyện thì tôi chỉ vào cái tivi đang bật và nói: “Đấy, tivi đang chiếu phim đấy là hiện tại tiếp diễn.” (Look, the TV is showing a movie, that’s present continuous.)
Cấu trúc thì có “to be” (am/is/are) + V-ing. Tôi bắt con phải nhớ “to be” đi với chủ ngữ nào cho đúng. Phần này cũng hay nhầm lẫn lắm.
Rồi thì Quá khứ đơn:
Thì này dùng để kể lại những chuyện đã xảy ra và chấm dứt trong quá khứ. Tôi thường gợi ý bằng các từ như “yesterday”, “last night”, “last week”, “ago”…
Phần khó nhất của thì này là động từ bất quy tắc. Ôi thôi, cái bảng động từ bất quy tắc đúng là “ác mộng”. Tôi cũng chẳng có cách nào khác ngoài việc bắt con học thuộc dần dần, mỗi ngày vài từ. Rồi cho làm bài tập chia động từ liên tục. Với động từ có quy tắc thì dễ hơn, cứ thêm “ed” vào là xong.
Cuối cùng là Tương lai đơn và “be going to”:
Thì Tương lai đơn với “will” thì tôi giải thích là dùng cho những quyết định tức thời, những dự đoán không có căn cứ rõ ràng, hoặc lời hứa. Ví dụ: “Trời ơi nóng quá, tôi sẽ đi bật quạt.” (Oh it’s so hot, I will turn on the fan.)
Còn “be going to” thì dùng cho những kế hoạch đã định sẵn, những dự định có căn cứ. Ví dụ: “Cuối tuần này, cả nhà mình sẽ đi công viên.” (This weekend, our family is going to go to the park.)
Phân biệt hai cái này cũng hơi lằng nhằng với bọn trẻ, nên tôi cố gắng lấy ví dụ thật gần gũi.
Quá trình thực hành và những lỗi thường gặp
Sau khi nắm được sơ sơ lý thuyết, tôi cho cu cậu làm bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập, rồi tìm thêm các bài tập trên mạng nữa. Sai đâu sửa đó.
Những lỗi mà con tôi hay mắc phải nhất là:
- Chia sai động từ “to be”.
- Quên thêm “s/es” ở thì hiện tại đơn với ngôi thứ ba số ít.
- Nhầm lẫn giữa hiện tại đơn và hiện tại tiếp diễn.
- Sử dụng sai dạng của động từ bất quy tắc trong thì quá khứ đơn.
- Không phân biệt được khi nào dùng “will”, khi nào dùng “be going to”.
Cứ mỗi lần sai, tôi lại kiên nhẫn giải thích lại, cho làm lại. Đúng là “mưa dầm thấm lâu”, dần dần con cũng đỡ sai hơn.
Kết quả ban đầu
Đến giờ thì cu cậu nhà tôi cũng đã nắm được tương đối vững các thì cơ bản này rồi. Tất nhiên là đôi lúc vẫn còn nhầm lẫn, nhưng ít nhất là con đã hiểu được bản chất và cách dùng của từng thì. Quan trọng nhất là con không còn cảm thấy sợ khi gặp bài tập về chia động từ nữa.
Tôi thấy rằng, việc học các thì trong tiếng Anh này đúng là cần sự kiên trì, cả từ phía người học lẫn người hướng dẫn. Cứ từ từ, từng bước một, kết hợp lý thuyết với thực hành thật nhiều thì kiểu gì cũng sẽ ổn thôi. Hy vọng chút chia sẻ này của tôi có ích cho các bố mẹ nào cũng đang “vật lộn” với tiếng Anh của con như tôi. Chúc mọi người thành công!
